Tại sao Lào ?

Nhắc tới mối quan hệ khăng khít Việt – Lào chúng ta thường hay liên tưởng đến những câu nói:: “Mối quan hệ đặc biệt Việt – Lào: Tài sản vô giá cần được giữ gìn”, “Chung dãy Trường Sơn-Thắm tình đồng chí”, “Hợp tác quân sự, quốc phòng: Một trong những trụ cột quan hệ đặc biệt Việt Nam – Lào”,….

Nhưng để hiểu vì sao chúng ta lại phải tập trung phát triển quan hệ Việt-Lào thì báo chí thường ít nói đến.

Hiện nay, báo chí truyền thông đặc biệt chú trọng đến vấn đề chủ quyền biển đảo, Hoàng Sa, Trường Sa. Đúng, vì Việt Nam là quốc gia biển, vậy nên biển đảo luôn là đề tài nóng bỏng trên khắp các trang báo, trong các cuộc họp, trong bữa cơm của nhiều gia đình và là đề tài nhạy cảm chính trị.

Việt Nam nhìn sang Lào

Nhưng hãy bình tâm và nhìn lại mảnh đất hình chữ S của tổ quốc chúng ta. Ngược chiều với biển là gì? đó chính là rừng núi, là dãy Trường Sơn, là cột sống của đất nước ta, và xa hơn nữa là nước bạn Lào.

Tại sao chúng ta cần nhìn sang Lào ?

Muốn bảo vệ được biển thì trước hết phải bảo vệ được đất liền, bảo vệ cái xương sống của mình. Chúng ta có thể đầu tư nhiều tiền của, công sức để bảo vệ biển, nhưng kẻ thù, các thế lực thù địch “thọc vào xương sống” của chúng ta thì không những không giữ được biển mà còn mất cả “mái nhà”.

Bản Đồ Đông Dương

Việt Nam nằm ở phía đông Trường Sơn nhìn ra biển nên có điểm yếu “hở sườn” ở phía đông. Bờ biển Việt Nam tương đối dài, nên việc bố trí chiến lược gặp không ít khó khăn. Còn Lào nằm ở sườn tây dãy Trường Sơn. Dãy Trường Sơn được ví như cột sống của hai nước. Địa hình hiểm trở của Trường Sơn – một “lá chắn chiến tranh” hùng vĩ, che chắn cho cả Việt Nam và Lào, nên phát huy được sự cần thiết dựa lưng vào nhau tạo ra vô vàn cách đánh của chiến tranh du kích, chiến tranh nhân dân bảo vệ Tổ quốc.

Càng ngày số lượng khách du lịch Việt Nam sang thăm quan du lịch ở nước bạn Lào càng tăng.

Các Nhà lãnh đạo đang làm gì ?

Thời gian qua, không ồn ào, nhưng lãnh đạo Đảng và Nhà nước của hai nước luôn có những hoạt động để củng cố cho mối quan hệ này được phát triển.

Vào tháng 2, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đã thực hiện chuyến thăm 3 ngày tới CHDCND Lào theo lời mời của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước CHDCND Lào Choummaly Sayasone. Chuyến thăm của Chủ tịch nước nhằm góp phần tăng cường hơn nữa mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam – Lào.

Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước CHDCND Lào Choummaly Sayasone

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng:

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Chủ tịch nước CHDCND Lào tại Hà Nội

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng:

Thủ tướng Thoongxỉnh Thămmavông đón Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ngày 09/09/2011 tại thủ đô Viêng Chăn

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng:

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đón Chủ tịch Quốc hội Lào Pany Yathotu.

Bộ trưởng Bộ Công An Trần Đại Quang:

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Chumaly Sayasone cùng Bộ trưởng Trần Đại Quang và các thành viên Đoàn đại biểu cấp cao Bộ Công an Việt Nam

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Phùng Quang Thanh:

Đại tướng Phùng Quang Thanh, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam tiếp Thượng tướng Đuông Chay Phichít, Phó Thủ tướng, kiêm Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Lào

Đoàn đại biểu TP Hồ Chí Minh do đồng chí Lê Thanh Hải, Uỷ viên Bộ Chính trị TƯ Đảng CS Việt Nam, Bí thư Thành uỷ, dẫn đầu, thăm và làm việc tại Lào từ 26-6 đến 30-6

Và gần đây nhất là các lãnh đạo cấp cao Việt Nam tiếp đón Phó Thủ tướng Lào Somsavat Lengsavad.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Phó Thủ tướng Lào. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tiếp Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ nước CHDCND Lào, ông Somsavat Lengsavad. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Trong cách mạng giải phóng dân tộc: 

Trải qua nhiều giai đoạn và biến cố của lịch sử, hai nước Việt Nam – Lào cùng tựa lưng vào dải Trường Sơn hùng vĩ, sát cánh bên nhau, xây đắp quan hệ đoàn kết đặc biệt Việt Nam – Lào cao đẹp, mẫu mực, thủy chung, hiếm có trong lịch sử quan hệ quốc tế. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Việt – Lào hai nước chúng ta – Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long”. Chủ tịch Cayxỏn Phômvihản cũng từng nói: “Trong lịch sử cách mạng thế giới đã có nhiều tấm gương sáng chói về tinh thần quốc tế vô sản, nhưng chưa ở đâu và chưa bao giờ có sự đoàn kết liên minh chiến đấu đặc biệt lâu dài và toàn diện như vậy”.

Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã mời Hoàng thân Souphanouvong đến Hà Nội để gặp gỡ, trao đổi những vấn đề liên quan đến hai nước và khu vực. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng nhận ra rằng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc mình cần phải có những người bạn đồng minh. Trước hết đó là hai dân tộc láng giềng Lào và Campuchia.

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Hoàng thân Souphanouvong, tại Việt Bắc, năm 1954.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dày công vun đắp, xây dựng cho mối quan hệ này trở nên ngày càng trong sáng, thủy chung, mẫu mực cho đến khi người ra đi.

Chủ tịch Hồ Chí Minh tiếp Hoàng thân Suvanna Phuma, Thủ tướng Chính phủ Vương quốc Lào và Hoàng thân Souphanouvong, Chủ tịch Mặt trận Lào yêu nước.

Muốn nhìn sang Lào, trước hết chúng ta hiểu gì về đất nước Lào anh em ?

Lào với tên chính thức Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào, là một quốc gia không giáp biển duy nhất tại vùng Đông Nam Á. Lào còn được gọi là “đất nước Triệu Voi” hay Vạn Tượng. Trước đây Lào còn có tên là Ai Lao, Lão Qua. Lào giáp Trung Quốc ở phía Bắc với đường biên giới dài 505 km; giáp Campuchia ở phía Nam với đường biên giới dài 535 km; giáp với Việt Nam ở phía Đông với đường biên giới dài 2069 km, giáp với Myanma ở phía Tây Bắc với đường biên giới dài 236 km; giáp với Thái Lan ở phía Tây với đường biên giới dài 1835 km. So với các nước láng giềng khác của Lào, Việt Nam và Lào có đường biên giới trên đất liền dài nhất, với trên 2000 km.

Lịch sử

Lào trước thế kỷ 14 gắn liền với sự thống trị của vương quốc Nam Chiếu. Mãi cho đến thế kỷ 13, lãnh thổ nước Lào vẫn thuộc về đế chế Khmer, rồi đến vương quốc Sukhothai. Vào thế kỷ 14, vua Phà Ngừm lên ngôi đổi tên nước thành Lan Xang. Trong nhiều thế kỉ tiếp theo, Lào nhiều lần phải chống các cuộc xâm lược của Miến Điện và Xiêm. Đến thế kỷ 18, Thái Lan giành quyền kiểm soát trên một số tiểu vương quốc còn lại. Các lãnh thổ này nằm trong phạm vi ảnh hưởng của Pháp trong thế kỷ 19 và bị sáp nhập vào Liên bang Đông Dương vào năm 1893. Trong Thế chiến thứ hai, Pháp bị Nhật thay chân ở Đông Dương. Sau khi Nhật đầu hàng quân Đồng Minh, ngày 12 tháng 10 năm 1945, Lào tuyên bố độc lập. Đầu năm 1946, Pháp quay trở lại xâm lược Lào. Năm 1949 quốc gia này nằm dưới sự lãnh đạo của vua Sisavang Vong và mang tên Vương quốc Lào. Tháng 7 năm 1954, Pháp ký Hiệp ước Genève, công nhận nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Lào.

Việt Nam đã đưa Quân tình nguyện sang thực hiện nhiệm vụ quốc tế tại Lào

Khi chiến tranh ra toàn cõi Đông Dương, năm 1968 quân tình nguyện Việt Nam sang tham chiến cùng quân Pathet Lào, chống lại quân đội Hoa Kỳ. Năm 1975 phong trào cộng sản Pathet Lào do Hoàng thân Souphanouvong lãnh đạo đã nắm quyền lãnh đạo đất nước này. Ngày 2 tháng 12 năm 1975, Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Lào quyết định xóa bỏ chế độ quân chủ, thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Ngày này cũng được lấy làm ngày quốc khánh của Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Lào là thành viên Liên Hiệp Quốc từ ngày 14 tháng 12 năm 1955. Những năm cuối thập niên 1980, Lào thực hiện chính sách nới lỏng kiểm soát kinh tế. Năm 1997 quốc gia này gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á. Hiện nay quan hệ với Việt Nam vẫn là cơ bản trong chính sách đối ngoại của Lào.

Nhiều hoạt động giao lưu VH-TT-DL các tỉnh biên giới Việt - Lào

Địa lý

Lào là một quốc gia không giáp với biển. Lào giáp Trung Quốc ở phía Bắc; giáp Campuchia ở phía Nam; giáp với Việt Nam ở phía Đông, giáp với Myanma ở phía Tây Bắc; giáp với Thái Lan ở phía Tây.

Địa thế Lào có nhiều núi non bao phủ bởi rừng xanh; đỉnh cao nhất là Phou Bia cao 2.817 m. Diện tích còn lại là bình nguyên và cao nguyên. Sông Mê Kông chảy dọc gần hết biên giới phía tây, giáp giới với Thái Lan, trong khi đó dãy Trường Sơn chạy dọc theo biên giới phía đông giáp với Việt Nam.

Thủ đô và thành phố lớn nhất của Lào là Viêng Chăn, các thành phố lớn khác là: Louang Phrabang, Savannakhet và Pakse.

Một đám cưới Việt ở Lào

Chính trị

Chính đảng duy nhất là Đảng Nhân dân Cách mạng Lào. Người đứng đầu nhà nước là Chủ tịch nước được Quốc hội cử ra có nhiệm kỳ 5 năm. Người đứng đầu chính phủ là Thủ tướng. Chính phủ được Chủ tịch nước đề cử và Quốc hội thông qua. Đường lối chính sách của chính phủ do Đảng lãnh đạo thông qua 9 ủy viên Bộ Chính trị và 49 ủy viên Trung ương đảng. Các quyết sách quan trọng của chính phủ do Hội đồng bộ trưởng biểu quyết thông qua.

Kinh tế

Lào không có đường thông ra biển và chủ yếu là đồi núi trong đó 47% diện tích là rừng. Có một số đồng bằng nhỏ ở vùng thung lũng sông Mê Kông hoặc các phụ lưu như đồng bằng Viêng Chăn, Champasack…45 % dân số sống ở vùng núi. Lào có 800.000 ha đất canh tác nông nghiệp với 85% dân số sống bằng nghề nông.

Chị Ma Thị Kim Cương, một người VN hiện làm việc tại Đài Truyền hình Quốc gia Lào cùng chồng và con trai

Lào có nguồn tài nguyên phong phú về lâm nghiệp, nông nghiệp, khoáng sản và thuỷ điện.

Nền kinh tế trong những năm gần đây có nhiều tiến bộ. Lào đang nắm bắt thời cơ, đang tạo nên những bước đột phá và đang có những tiền đề cho một thời kỳ tăng tốc. Tăng trưởng GDP năm 2007 đạt 8%, năm 2008 đạt 7,9%. Thu nhập bình quân đầu người tăng dần, năm 2000 đạt 298USD/người/năm; năm 2006 đạt 546USD/người/năm, năm 2007 đạt 678USD/người/năm, năm 2008 đạt 841USD/người/năm. Đến năm 2020, Lào phấn đấu đạt GDP bình quân đầu người tăng gấp 2-3 lần hiện nay, khoảng 1.200-1.500 USD/năm.

Nông trường cao su do doanh nghiệp Việt Nam đầu tư tại tỉnh Attapư, Lào.

Kinh tế đối ngoại: đến năm 2007, Lào có quan hệ thương mại với 60 nước, ký Hiệp định thương mại với 19 nước, 39 nước cho Lào hưởng quy chế GSP. Hàng hoá xuất khẩu chủ yếu là khoáng sản và gỗ.

Kinh tế phát triển dựa trên sự phát triển nông nghiệp vững chắc và lấy phát triển công nghiệp làm cơ sở, tạo tiền đề cho công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, thành phần kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể được củng cố và phát triển vững mạnh. GDP tăng gấp 3 lần năm 2000; chủ động mở rộng hợp tác quốc tế.

Chùa Việt trên đất Lào

Lào đã bắt đầu dỡ bỏ việc kiểm soát tập trung hóa và tăng cường phát triển doanh nghiệp tư nhân vào năm 1986. Tỷ lệ tăng trưởng trung bình hàng năm đạt 7% trong các năm 1988-2001 ngoại trừ một khoảng thời gian tụt xuống do cuộc khủng hoảng tài chính châu Á bắt đầu năm 1997.

Mặc dù tốc độ tăng trưởng cao nhưng Lào vẫn còn là một đất nước với cơ sở hạ tầng lạc hậu. Tại đây đã có tuyến đường sắt nối thủ đô Vientiane đến tỉnh Nong Khai (Thái Lan), hệ thống đường bộ mặc dù đã được cải tạo nhưng vẫn đi lại khó khăn, hệ thống liên lạc viễn thông trong nước và quốc tế còn giới hạn, điện sinh hoạt chỉ mới có ở một số khu vực đô thị.

Tiết mục hát múa mở màn Dạ hội Thanh niên Quân đội Việt Nam - Lào: “Bài ca Việt-Lào”.

Sản phẩm nông nghiệp chiếm khoảng một nửa tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và sử dụng 80% lực lượng lao động. Nền kinh tế vẫn tiếp tục nhận được sự trợ giúp của Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và các nguồn quốc tế khác cũng như từ đầu tư nước ngoài trong chế biến sản phẩm nông nghiệp và khai khoáng.

Tập đoàn Sông Đà của Việt Nam đầu tư hai Dự án thủy điện Sekong 3 và Sekaman 4 tại tỉnh Attapeu và Sekong, gần biên giới Lào-Việt Nam. Các dự án đầu tư của Việt Nam tại Lào đã góp phần tích cực vào việc xây dựng và phát triển kinh tế-xã hội của Lào,

Hành chính

Lào áp dụng một hệ thống hành chính bốn cấp gồm cấp trung ương và ba cấp địa phương. Cấp địa phương cao nhất là tỉnh có 17 đơn vị và thành phố Viêng Chăn. Cấp địa phương cấp hai là các quận, huyện, thị xã. Cấp địa phương thấp nhất là Bản ( Lào không có đơn vị hành chính cấp xã).

Thủ đô: Viêng Chăn

Các tỉnh: Attapeu – Bokeo – Borikhamxay – Champasack – Huaphanh – Khammuane – Luangnamtha – Luangprabang – Oudomxay – Phongsaly – Saravane – Savannakhet – Viêng Chăn – Xayabury – Sekong – Xiengkhuang

Thành phố: Vientiane(thủ đô), Luangprabang (thành phố)

Thị xã: Attapeu, Ban Houayxay, Bounneua, Hat Dokeo, Luang Namtha, Nam Thane, Napheng, Oudomxay, Paklay, Pakse, Paksong, Phongsali, Phonhong, Phonsavan, Salavan, Savannakhet, Sayaboury, Seno, Thakhek, Thangone, Vang Vieng, Viengsay.

Dân cư

Khoảng 60% dân cư là dân tộc Lào theo nghĩa hẹp, nhóm cư dân thống lĩnh trong chính trị, văn hóa sinh sống ở các khu vực đất thấp. Dân tộc Lào bắt nguồn từ người Thái. 8% dân cư thuộc các sắc tộc khác ở vùng đất thấp cùng với người Lào được gọi chung là Lào Lùm.

Các dân tộc sinh sống ở vùng cao là người H’Mông (Mèo), Dao (Yao hay Miền), Thái đen, Shan và một ít người gốc Tây Tạng-Miến Điện, sống tại các khu vực cô lập của Lào. Các bộ lạc vùng cao với một di sản ngôn ngữ sắc tộc hỗn hợp ở phía bắc của Lào. Một cách tổng quát họ được biết đến như là người Lào Sủng hay người Lào vùng cao.

Biên giới Việt Lào ổn định thúc đẩy hợp tác phát triển giữa hai quốc gia.

Các vùng núi ở trung tâm và miền nam là nơi sinh sống của các bộ lạc thuộc sắc tộc Môn-Khmer, được biết đến như là người Lao Thơng. Có một ít người là gốc Việt Nam, chủ yếu ở các thành thị, nhưng nhiều người đã rời khỏi đây sau khi Lào giành độc lập cuối những năm thập niên 1940 và sau 1975.

Tôn giáo chính là Phật giáo Theravada, cùng với những điểm chung của thờ cúng linh vật trong các bộ lạc miền núi là sự cùng tồn tại một cách hòa bình của thờ cúng tinh thần. Có một số ít người theo đạo Kitô và đạo Hồi.

Ngôn ngữ chính thức và chi phối là tiếng Lào, một kiểu phát âm của Nhóm ngôn ngữ Thái. Người Lào vùng trung và cao nguyên nói tiếng của bộ lạc mình.

Theo ước tính hiện có khoảng 230.000 người Việt đang làm ăn sinh sống tại Lào tập trung chủ yếu tại Vientiane và các tỉnh như Savannakhek, Thakhek, Champasak…

Văn hóa

Nền văn hóa Lào chịu ảnh hưởng nặng của Phật giáo Thượng tọa bộ. Sự ảnh hưởng này được phản ánh trong ngôn ngữ và nghệ thuật, văn học và nghệ thuật biểu diễn của Lào.

Hợp tác du lịch Việt-Lào: Cần cái “nắm tay” chặt hơn

Giao thông

Giao thông Lào được xem tương đối tốt, tại các thành phố lớn, giao thông rất thuận tiện. Người Lào tại vùng thủ đô đều sử dụng xe hơi do giá nhập khẩu rẻ, người làm công chức được cấp xe nên lượng xe 4 bánh tại các thành phố lớn rất nhiều. Xe máy hầu như rất ít và không có, xe đạp cũng hiếm thấy ngay tại thủ đô.

Hành lang kinh tế Đông Tây là một trong năm hành lang kinh tế được phát triển theo sáng kiến của Ngân hàng Phát triển Châu Á ở khu vực tiểu vùng sông Mê Kông. Đây là tuyến giao thông dài 1450km đi qua bốn nước, bắt đầu từ thành phố cảng Mawlamyine đến cửa khẩu Myawaddy (Myanma), đi qua bảy tỉnh của Thái Lan tới Lào và cuối cùng đến Việt Nam (chạy từ cửa khẩu Lao Bảo qua các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế tới cảng Đà Nẵng

Đường xá hầu hết là đường 2 chiều, tại các ngã tư đèn xanh là đèn một hướng và không cho phép hướng đối diện chạy. Đèn bộ hành cũng như đèn cho xe chạy đều là đèn một hướng.

Truyền thông

Tất cả báo chí đều được phát hành bởi chính quyền, kể cả hai tờ báo tiếng nước ngoài là tờ Thời báo Vientiane bằng tiếng Anh và tờ Le Renovateur bằng tiếng Pháp. Ngoài ra, Khao San Pathet Lao, hãnh thông tấn chính thức, cũng phát hành các bản tin với phiên bản tiếng Anh và tiếng Pháp. Lao hiện có 9 nhật báo, 90 tạp chí, 43 trậm phát thanh và 32 trạm truyền hình hoạt động trên khắp cả nước.

Tổng công ty Viễn thông quân đội (Viettel) của Việt Nam đã đầu tư mạng viễn thông Unitel tại Lào. Mạng viễn thông Unitel liên doanh giữa Viettel Lao Asia Telecom

Thương hiệu Unitel của Viettel Global có mặt tại Lào năm 2009.

Ngoài ra, đáng chú ý Trung Quốc cũng mở trạm phát thành FM tại thủ đô Viêng Chăn để phát các chương trình của Đài Phát thanh Quốc tế Trung Quốc bằng tiếng Trung, tiếng Lào và tiếng Anh. Việc sử dụng Internet chủ yếu chỉ thông dụng ở khu vự đô thị lớn và đặc biệt phổ biến trong giới trẻ.

Nhìn lại trong suốt thời gian qua, đặc biệt trong giai đoạn nửa thế kỷ đến nay, mối quan hệ Lào – Việt Nam đã chứng minh cho thấy là mối quan hệ mẫu mực thủy chung trong sáng và hiếm có và đã trở thành tài sản quý giá của nhân dân hai nước. Trước tình hình quốc tế có sự diễn biến phức tạp như hiện nay, nó càng đòi hỏi chúng ta phải cùng nhau giữ gìn và củng cố mối quan hệ quý giá đó cho ngày càng chặt chẽ, phát triển. Tiếp tục thắt chặt sự hợp tác về mặt chính trị, tăng cường mối quan hệ hợp tác toàn diện lên tầm cao mới. Bên cạnh đó, cần phải quan tâm hơn nữa và phải có những biện pháp thích hợp trong việc tuyên truyền truyền thống quan hệ đặc biệt Lào – Việt Nam trong đội ngũ cán bộ và nhân dân hai dân tộc, đặc biệt là đội ngũ thanh thiếu niên để làm sao cho họ hiểu và quán triệt sâu hơn, để họ tiếp tục gìn giữ tài sản vô giá này ngày càng phát triển và mãi mãi đơm hoa, kết trái.

Trường Sa